Oké, het is uit met de pret. Hijsjes nemen en wolkjes blazen tijdens een zonsondergang, pilsjes kantelen met onze dierbaren, lachen over hoe suf onze kleine vapes eigenlijk zijn: “Ik weet het, en hiervoor rookte ik niet eens, grappig toch?” Het was vreugdevol en frivool; elk smaakje uitproberen alsof je een kind in een snoepwinkel bent, van kers-cola tot kiwi-guave.
Op tedere wijze boden we onze vrienden onze vape aan, een liefdevolle arm uitgestrekt, vape in de hand, geen woorden nodig. We verzorgden katers van de bovenste plank met delicate trekjes, gaandeweg opbouwend naar grotejongenshijsjes tijdens het “thuiswerken”. Degenen die voorheen niet rookten konden hun geluk niet op over dit nieuwe excuus om buiten te zijn. Fruitige vapers (cool), smooth vapers (stom), energy drink vapers (gestoord), ice vapers (legendes), tabaksvapers (raar). Op terrasjes, binnen als niemand keek; zodra we uit de tram stappen, op feestjes en vrijmibo’s; ‘s ochtends, ‘s middags, ‘s avonds, ‘s afters; tot we iets teveel nicotine in ons systeem hadden, ons niet goed voelden, en even een paar minuten moesten bijkomen in een andere kamer. Het was een zomer van nieuwheid en opwinding, het was de zomer der vapes.
Maar, en het spijt me oprecht dat ik dit moet zeggen, het is geen zomer meer. Het is November, dikkejassenseizoen dus. De zwoele affaire is op een abrupte en onprettige manier geëindigd, en nu is het tijd voor reflectie. Want – ik zal dit zachtjes zeggen zodat de mensen die deze zomer niet aan het vapen zijn geraakt dit niet horen – we voelen ons kut, en we zijn verslaafd.
De sportschool is zwaarder geworden, of niet? Geef maar toe. Tien kilometer rennen deed je ooit met twee vingers in je neus, maar nu voelt het alsof je een wedstrijdje met Magere Hein doet. Fervent marathonrenner Ellie Dawson zegt: “Ik ga niet liegen, ik ben kortademig. Ik heb me nog nooit kortademig gevoeld; het voelt oprecht alsof ik 20 jaar ouder ben geworden.” Dat is geen verrassing: Dr. Onkar Mudhar ging viral nadat hij één vape met zo’n 48 sigaretten gelijk stelde.
Ik heb andere dokters om toelichting gevraagd, maar niemand wilde zich uitspreken omdat er maar weinig geloofwaardig onderzoek rondom vape-vloeistof is, wat al een hoop zegt als je het ons vraagt. Maar dit voorlopige onderzoek heeft zo goed als bevestigd dat het je longen geen hele fijne dingen laat doen – de officiële naam is “bronchiolitis obliterans” – hoewel het “niet duidelijk was of de ziekte van de patiënten alleen te danken was aan het vapen, of de combinatie van het vapen na het stoppen met roken”. Hoe dan ook, niet goed!
En het ding is, ik zie een hoop van mijn vrienden wel regelmatig twee vapes in een weekend wegwerken. “Ik heb er meestal één per avond,” zegt Ellie. “Maar om eerlijk te zijn doe ik soms die 2 voor 12 euro deal en dan gebruik ik die andere doordeweeks.”
Ons weekbudget heeft er ook aan moeten geloven – ze tikken op een gegeven moment wel aan, al die dronken tripjes naar de avondmarkt om de hoek. Het leven is al zo duur, en nu is er nog een kostenpost bijgekomen. Oeps. “Ik wil echt niet nadenken over hoeveel ik er onderhand wel niet heb gekocht,” zei Jack Ward (24), een bouwvakker. “Maar ik weet wel dat ik 10 vapes meehad naar Glastonbury en dat ik er daar nog meer heb moeten kopen.”
De olifant in de kamer – degene die we de hele zomer hebben genegeerd – is natuurlijk hoe fucking slecht deze dingen eigenlijk voor de planeet zijn. Ze zijn zo wegwerpbaar dat ze vaak gewoon op straat liggen. Zelfs in de prullenbak vertikken de vele soorten wegwerpvapes het om biologisch af te breken. Die rotzooi verandert in microplastic en komt in de grond en het water terecht.
Alle deugdzaamheid terzijde, misschien moeten we het ook hebben over de invloed die het heeft op ons imago, weet je wel? Wat vinden mensen eigenlijk van deze dingen? Want wij vapers vinden ze natuurlijk erg cool. We gaan er goed op om de vape tussen onze tanden te houden en zonder handen trekjes te nemen. Dan voelen we ons pas fucking cool, alsof we de James Dean van de Pijp zijn. Maar… is het dat ook? Is het sexy om waterdamp van een omhooggevallen Stabilo markeerstift uit te ademen? Zoals Joel Golby, de favoriete huurmarktcommentator van VICE, me vertelt: “Heb je ooit iemand in de vapescene ontmoet en diegene geneukt?”
Deze liefdevolle zomer heeft talloze mensen die niet rookten in nicotinejunkies veranderd, en nu zitten ze met de gebakken peren. Sadie Matthew (27), een muzieksupervisor, is er erg eerlijk over: “Ik heb spijt dat ik ben gaan vapen. Ik heb nooit gerookt, maar net als iedereen werd ik verleid door die kleurrijke staafjes, en wat als grapje is begonnen is nu een vrij problematische vapeverslaving geworden.”
Er zullen heus wel mensen zijn die dagelijks één à twee pakjes wegrookten en dat dankzij vapes niet meer doen. Of ze roken minder. Hulde aan die mythische helden en heldinnen die zich gezonder voelen en minder geld uitgeven: petje af voor jullie. Maar wij die alleen maar vapen hebben het er maar moeilijk mee als we een avondje uit willen zonder onze rookpennetjes mee. Ik snap het, ik ben hetzelfde. Maar denk eens na: is het nog steeds zo aantrekkelijk nu de oorspronkelijke context plaats heeft gemaakt voor stormachtige winden en ijzige regen? Willen we echt nog steeds even naar buiten om bij 6 graden Celsius aan onze vapes te lurken? Willen we echt onze longen eruit hoesten tijdens het sporten, iets wat al uitdagend genoeg is in de winter? Willen we echt dat deze smerige krengen onze herfstelijke glow-up verpesten?
Het lijkt erop dat de Nederlandse overheid er hetzelfde over denkt: vanaf 1 januari 2023 wordt het voor vape-producenten verboden om nieuwe smaakjes voor vapes op de markt te brengen – alleen tabakssmaak is dan nog toegestaan. De producenten krijgen tot 1 juli de tijd om zich aan deze nieuwe regels aan te passen, en tot 1 oktober om hun voorraad vapes met fruitige smaakjes op te maken. Vanaf dan mogen er alleen nog maar vapes met tabakssmaak worden verkocht, voor alle rare doorbijters onder ons.
Ik denk eigenlijk dat we helemaal zouden moeten stoppen. Zeg maar dag tegen die dreun van schrik die je krijgt als je inhaleert en er niks uitkomt. We hoeven heus niet bij elke pauze van een voetbalwedstrijd als een gek naar een willekeurige avondwinkel in een onbekend stuk van de stad te rennen. Nu is het moment om de zomer van plezier achter ons te laten en betere, verstandigere mensen te worden. Succes vape-ologen. We kunnen het allemaal goed gebruiken.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.